Drewniane czworaki okresu międzywojennego w Hajnówce i Czarnej Białostockiej

Aleksander Owerczuk

doi:10.37190/arc250101

Streszczenie

Architektura drewniana, w tym mieszkaniowa, jest ważnym elementem krajobrazu Podlasia. Interesujące jej przykłady znajdują się w Hajnówce i Czarnej Białostockiej. Obie miejscowości swój dynamiczny rozwój w okresie międzywojennym zawdzięczają przemysłowi drzewnemu. Dla szybko zwiększającej się wówczas liczby mieszkańców powstawały nowe domy.

Przedmiotem badań były dwa osiedla czworaków w Hajnówce i jedno w Czarnej Białostockiej. Głównym celem autora artykułu było poszerzenie wiedzy w zakresie zabudowy drewnianej okresu dwudziestolecia międzywojennego na terenie województwa podlaskiego. Podstawowym zadaniem stało się więc opisanie rozwiązań architektonicznych domów czterorodzinnych, a także rozwiązań urbanistycznych osiedli. W opracowaniu wykorzystano metody stosowane w badaniach z zakresu historii architektury – gromadzenie informacji dostępnych w literaturze przedmiotu i źródłach archiwalnych oraz badania terenowe. Otrzymany materiał badawczy poddano analizom oraz wnioskowaniu.

W artykule zostały omówione rozwiązania architektoniczne, funkcjonalne i konstrukcyjne czworaków. Wszystkie budynki mieszkalne, poza mało istotnymi różnicami, mają takie same rozwiązania. W urbanistyce w każdym z osiedli także zastosowano bardzo podobne układy. Są one wynikiem uwarunkowań epoki. Poddano także analizie aktualny stan osiedli pod kątem zachowania ich historycznego charakteru. Na jej podstawie można stwierdzić, że większość budynków uległa przekształceniom, często w stopniu uniemożliwiającym identyfikację historycznej formy. Osiedla jako całość utraciły swój ważny walor, jakim była jednorodność architektoniczna zabudowy.

Podgląd pełnego artykułu jest możliwy wyłącznie na większych ekranach.